Ruh sağlığı alanında yaygın olarak kullanılan iki yöntem olarak: 1- Farmakolojik Tedavi (İlaç tedavisi), 2-Psikoterapi karşımıza çıkmaktadır. Yaşamında çıkmaza giren ve mevcut psikolojik sorunlarından dolayı yardım araşıyı içinde olan insanlar, devlet hastaneleri, özel psikiyatri klinikleri gibi hizmet veren yerlerde ilaç tedavisine aşina olsalar da, psikoterapinin tam olarak ne olduğu hakkında pek az insanın doğru bilgilere sahip olduğunu söylemek yanlış olmaz. Öyleyse dünyanın hemen hemen her köşesinde ilaç tedavisiyle birlikte bir ”iyileşme” yöntemi olarak uygulanan psikoterapi nedir? Nasıl ve kimler tarafından uygulanır? Psikoterapinin etkili olmasını sağlayan faktörler nelerdir? Bu yazımda bunları anlatmaya çalışacağım. Psikoterapi hakkında bilinmesi gereken önemli konular: * Psikoterapi Ruh Sağlığı Alanında Yetkin Kişilerin Uygulayabileceği Bir Tedavi Yöntemidir! Bir tedavi yöntemi olarak psikoterapi; Klinik Psikolog, Psikiyatri Uzmanı gibi Ruh Sağlığı Profesyonellerince uygulanmaktadır. Bu nedenle hizmet alan kişilerin kimden hizmet aldığıyla ilgili bilgilenme hakkı vardır. * Psikoterapi Profesyonel Bir Görüşme Şeklidir! Gündelik hayattaki sohbet, muhabbet ya da yakınlarla yapılan dertleşmeden farklı olarak psikoterapi belirli kuramsal bilgi ve deneyim doğrultusunda yürütülen sistematik, hedef odaklı ve belirli ölçülerde yapılandırılmış bir görüşme şeklidir. Görüşmeye gelen kişiden; mevcut şikayetleri, şikayetlerinin başlangıcı, şikayetini artıran, azaltan faktörler, geçmiş yaşam ve aile öyküsü, başa çıkma stratejileri, fiziksel/psikiyatrik rahatsızlıklarla bağlantılı bilgiler alınır. Detaylı bir bir değerlendirme süreciyle birlikte alınan bilgiler doğrultusunda terapi hedefleri belirlenir ve bu hedefler ulaşmak amacıyla psikoterapiye özgü bilimsel tekniklerle çalışılır. * Psikoterapi Her Yaş Grubuna Uygulanabilir! Çocuk, ergen ve yetişkinlerle görüşme yapılabildiği gibi okul öncesi dönemdeki çocuklar özellikle bazı sorunlarda oyun terapisinden fayda görebilmektedir. * Psikoterapinin Farklı Çeşitleri Vardır! Psikoterapi hemen hemen her yaş grubunda etkili olmakla birlikte farklı terapi yaklaşımları mevcuttur. Dünyada bilimsel geçerliliği kabul görmüş başlıca terapi yöntemleri: Bilişsel-Davranışçı Terapiler, Psikanalitik Yönelimli Terapiler, Şema Terapi, Gestalt Terapisi, Varoluşçu Terapiler şeklinde özetlenebilir. Bahsedilen terapi yaklaşımlarından esinlenen bir çok farklı yaklaşım da günümüzde uygulanabilmektedir. Ayrıca farklı sorun alanlarına göre: bireysel terapi, çift-evlilik terapisi, Aile terapisi, grup terapisi gibi terapi yöntemleri mevcuttur. * Psikoterapi Süreç İşidir! Nasıl bir bir Antidepresan tedavisinden fayda görebilmeniz için doktorunuzun düzenlediği tedavi planına uymanız gerekiyorsa ve düzenli olarak bu tedaviyi uygun görülen sürede devam ediyorsanız psikoterapide de belirli sıklıklarla düzenli görüşmeler önemlidir. Bu sayede kişi yaşamındaki sorunlara yönelik farkındalık sahibi olmakla kalmaz, aynı zamanda problemi ortaya çıkaran, sürdüren olumsuz düşünce alışkanlıkları, uyum bozucu davranış kalıplarını da esnetme, değiştirme için seans içinde veya seans dışında pratik yapma şansı elde eder. Belirlenen sorun alanları ve hedefler doğrultusunda süreç ilerler. Terapi hedeflerine ulaşıldığında psikoterapi sonlanır. * Psikoterapinin Etkililiği Bilimsel Çalışmalarla Desteklenmektedir! Uzmanların yaklaşımları, terapi tekniklerini nasıl icra edeceği ile bağlantılı bireysel farklılıklar olmakla birlikte psikoterapi yaklaşımlarının ne olduğu, nasıl uygulanacağı, hangi psikiyatik sorunlarda ne kadar etkili olduğu bilimsel çalışmalarla desteklenmektedir. Köklü kuramsal zemine sahip bir çok psikoterapi yöntemi uluslararası alanda bir çok bilimsel çalışmanın odağı olmuştur. Bu alanda yapılan çok sayıda çalışma psikoterapinin farklı hastalık gruplarına göre tek başına, ilaçla tedavisiyle birlikte semptomların azalmasında ve nüksü önlemede etkili bulunmuştur. Bununla birlikte tedavinin nasıl planlanacağına mutlaka uzmanın karar vermesi gerekmektedir. * Psikoterapi Sürecinde Gizlilik Esastır ve Etik İlkeler Gözetilir! Kişinin kendisine ya da başkasına açık bir şekilde zarar vereceği (intihar, şiddet, yaralama, öldürme, eğilimi vs.) durumlar dışında terapi göüşmelerinde gizlilik esastır. Yani başvuran kişinin seans içinde anlattığı herşey uzman tarafından sorumluluk bilinciyle saklı tutulur. Başvuran kişinin özel yaşamı ve sorunları kendi rızası olmaksızın keyfi olarak özel ya da bilimsel mecralarda paylaşılmaz. Hatta kişinin rızası olsa bile belli durumlarda kişiyi ifşa edecek kimlik bilgileri ifaşa edilmez. Terapist başvuran kişiye kendi ideolojik, dini görüşlerini aşılamaya çalışmaz, kişiyi yargılamaz, aşağılamaz. Fiziksel, duygusal, cinsel olarak istismar etmez. Kendi kişisel çıkarı için yardım arayan kişiyi kullanmaz. Psikoterapi süreci bunlara benzer bir çok ilke çerçevesinde uygulanır.
